24 Ocak 2011 Pazartesi

Afet Yönetimi Terimler Sözlüğü-Z

ZARAR
(Loss)
Doğal, teknolojik ve insan kökenli olayların neden olduğu fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıpların tümünü ifade etmektedir.
ZARAR AZALTMA
(Mitigation) 
Afet tehlikesi ve riskinin belirlenmesiyle bunlardan kaçınılması, etkilerinin önlenmesi veya en aza indirilmesi, kaçınılmaz kayıpların tazmini için tedbir alınması faaliyetini ifade eder. Toplumun afet tehlikesi ve riski konusunda bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi ve baş edebilme kapasitesinin geliştirilmesi, afet öncesi ve sonrasında uygulanan mevzuat ve  yerel ve merkezi düzeylerdeki kurumsal yapılanmaların geliştirilmesi, araştırma-geliştirme politika ve stratejilerinin, ihtiyaç ve öncelikler doğrultusunda, belirlenmesi ve uygulanması gibi çalışmaları kapsamaktadır. Bunlar, birçok kurum, kuruluş ve meslek guruplarınca belirlenen stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda, etkin bir işbirliği içerisinde yürütülecek uzun vadeli ve sürekli çalışmalardır. Başta sivil toplum olmak üzere, tüm kesimlerin ilgi, destek ve katkısıyla olumlu sonuçlar alınabilir.
ZARAR AZALTMA PLANLAMASI
(Mitigation planning)
Ülke, bölge, il ve yerleşme düzeyindeki stratejik planlamayla ele alınarak, gelişme hedefleri ile zarar azaltma amaçlarını birleştiren, afet zararları azaltılmış, baş edebilme kapasitesi ve yaşam kalitesi arttırılmış bir toplum oluşturma yönünde dinamik ve katılımcı bir planlama sürecini ifade eder.
ZARAR GÖREBİLİRLİK
(Vulnerability)
Bir tehlikenin gerçekleşmesi halinde, canlıların ve insan eliyle oluşturulmuş yaşam çevresinin, fiziksel, sosyal, ekonomik veya çevresel bakımdan uğrayabileceği zarar ve kayıplara karşısındaki hassasiyetini ifade eder. Birey veya sosyal gurubun tehlikeyi algılama, olası etkilerini tahmin etme,zararlarını azaltma, meydana gelmesi halinde sonuçları ile baş edebilme ve yaşamı bir an önce normal hale döndürmedeki kapasite eksikliği olarak ta tanımlanmaktadır. Başka bir ifade ile zarar görebilirliği "bir toplumun,bir sistemin veya bir yapının var olan bir tehlikeden etkilenebilme oranı veya görebileceği hasar, zarar veya kaybın bir ölçüsü olarak da tanımlamak mümkündür. Bazı yayınlarda, Savunmasızlık, Kırılganlık, Hassasiyet gibi terimlerle ifade edilmektedir.  
ZAYIF KAT
(Weak story)
Bir yapıda yatay yük taşıma kapasitesi (takatı), diğer katlara göre daha düşük olan kata verilen addır.
ZEMİN ETÜTLERİ
(Soil investigations)
Yapıların temel tasarımı için, zemin temel etkileşiminin irdelenmesi çalışmalarına verilen addır. Zemin özellikleri ve zemin parametrelerinin tayini için yapı alanı ve çevresindeki zemin ile yeraltı suyu ile ilgili bütün verilerin özel yöntemlerle toplanması çalışmalarını kapsamaktadır. Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanmış olan, zemin ve temel etüdü raporlarının hazırlanmasına ilişkin esaslar hakkındaki yayında, bu yöntemler hakkında ayrıntılı bilgi mevcuttur. 
ZEMİN HAKİM PERİYODU
(Soil fundamental period)
Ana kaya üzerindeki zemin katmanlarının bir bütün olarak doğal titreşim özelliklerinin temsil edildiği tipik periyodu ifade eder. Bu değer, yerinde S dalga hızı ölçümleri, gerçek deprem kayıtları, mikrotremor ölçümleri, zeminlerin matematik modellenmesi gibi yöntemler kullanılarak belirlenmektedir.
ZEMİN KAT
(Ground floor)
Bir binaya kot verilen nokta seviyesinde veya bu seviyenin üzerinde taban döşemesine sahip olan ilk kata verilen addır.
ZEMİN MEKANİĞİ
(Soil mechanics)
Mekanik ve hidrolikle ilgili kural ve yöntemleri kullanarak, zeminlerin statik, dinamik ve mekanik özellikleri ile dış etkiler altındaki davranış özelliklerini inceleyen, inşaat mühendisliğinin bir alt uzmanlık alanıdır.
ZEMİN OTURMASI
(Soil settlement)
Zeminlerin ve yapı temel zeminlerinin eşit veya farklı oturması olaylarına verilen genel addır. Üst yapıdan gelen yüklerin etkisi, killi zeminlerde yer altı suyunun etkisi ile gelişen şişme ve büzülme, yer altı suyunun çekilmesi veya yer altı galerileri ve maden ocaklarındaki göçmeler nedeniyle meydana gelebilirler.
ZEMİN SERBEST BASINÇ DAYANIMI
(Unconfined soil strength)
Zeminlerin herhangi bir şekil değiştirmeye uğramadan taşıyabildikleri yükü ifade eder.
ZEMİN SINIFLAMASI
(Soil classification _ Ground Classification))
Zeminlerin mühendislik özellikleri ile mekanik ve dinamik özelliklerinin yerinde(sahada) ve laboratuvarlarda yapılan deneylerle belirlenerek fiziksel özelliklerine göre gurup ve sınıflara ayrılması işlemidir.
ZEMİN TAŞIMA GÜCÜ
(Soil bearing capacity)
Zeminlerin üst yapıdan gelen yükleri hiçbir şekil değiştirmeye uğramadan gösterdikleri taşıma kapasitelerini ifade eder.
ZONİNG
(Zoning)
Bakınız; Bölgeleme.
ZORUNLU DEPREM SİGORTASI
(Compulsory earthquake insurance)
Deprem ile deprem sonucu oluşan yangın, infilak ve yer kayması gibi rizikolara karşı poliçesinde belirtilen esaslar kapsamında güvence veren sigortayı ifade eder. Bu güvence 2006 yılı için, her cins yapıda daire başına 100 000.- YTL olarak belirlenmiş olup, sigortalı isterse sigorta şirketlerinden ilave pirim ödeyerek ek teminat alabilmektedir.  
ZORUNLU GÖÇ
(Compulsory immigration)
İnsanların hayatta kalabilmek için savaş, kıtlık, salgın hastalık, etnik baskılar ile diğer sosyal ve ekonomik sebeplerle topluca yer değiştirmesini ifade eder.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder